ایرانیکام همه چیز از همه جا
عنکبوت مقدس (به انگلیسی: Holy Spider) یک فیلم در ژانر نوآر، دلهره‌آور و جنایت واقعیبه کارگردانی و نویسندگی علی عباسی و نویسندگی مشترک افشین کامران بهرامی محصول سال ۲۰۲۲ است. این فیلم اقتباسی از داستان واقعی سعید حنایی است، قاتلی زنجیره‌ای ملقب به قاتل عنکبوتی که ۱۶ کارگر جنسی زن را بین سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۱ در مشهد به قتل رساند. داستان این فیلم با بازی زر امیرابراهیمی، مهدی بجستانی، نیما اکبرپور، سارا فضیلت، فروزان جمشیدنژاد، آرش آشتیانی و سینا پروانه، یک روزنامه‌نگار زن خیالی را در حال تحقیق دربارهٔ یک قاتل زنجیره‌ای به تصویر می‌کشد.
عباسی در سال ۲۰۰۲ با الهام از مستندی با همین موضوع شروع به نوشتن پیش‌نویس‌های اولیه برای یک فیلم کرد. او که در ابتدا با وفاداری بیشتری وقایع را دنبال می‌کرد، در نهایت برای تغییردادن جهتِ موضوع، عناصری خیالی را وارد داستان کرد. ساخت فیلم به صورت رسمی در ۲۰۱۶ اعلام شد و تصویربرداری اصلی، پس از تلاش‌هایی ناموفق برای فیلمبرداری در کشورهای ایران و ترکیه، در مهٔ ۲۰۲۱ در اردن انجام شد.این فیلم که توسط پروفایل پیکچرز و وان تو فیلمز تولید شده، یک همکاری مشترک بین کشورهای آلمان، دانمارک، سوئد و فرانسه است، و توسط یوتوپیا، موبی و دیگر توزیع‌کنندگان در نقاط مختلف جهان پخش می‌شود.
نقد فیلم عنکبوت مقدس ؛ اینگونه زهرا امیر ابراهیمی برنده کن شد
عنکبوت مقدس برای رقابت نخل طلای هفتاد و پنجمین دورهٔ جشنواره فیلم کن انتخاب شد و در ۲۲ مهٔ ۲۰۲۲ نمایش داده شد. امیرابراهیمی به عنوان نخستین بازیگر زن ایرانی، برندهٔ جایزه بهترین بازیگر نقش اول زن از این جشنواره شد.عنکبوت مقدس نقدهای عموماً مطلوبی را از سوی منتقدان دریافت کرد و از بازی بازیگران (به ویژه امیرابراهیمی و بجستانی) و کارگردانی تمجید شده‌است، اما برخی موضوعات و صحنه‌های خشونت‌آمیزِ آن در نقدهایی دوقطبی «سخت برای تماشا» معرفی شدند؛اکران این فیلم در جشنوارهٔ کن با واکنش‌های گسترده‌ای در شبکه‌های اجتماعی و از سوی رسانه‌های وابسته به نظام جمهوری اسلامی ایران همراه بود. دانمارک در سپتامبر ۲۰۲۲ این فیلم را برای شرکت در رقابت‌های بهترین فیلم بین‌المللی اسکار انتخاب کرد.
داستان
یک خبرنگار در حال بررسی قتل‌های زنجیره‌ای کارگران جنسی توسط شخصی ملقب به قاتل عنکبوتی، که معتقد است خیابان‌ها را از گناهکاران پاک می‌کند، وارد مشهد می‌شود.
بازیگران
- مهدی بجستانی در نقش سعید حنایی (در فیلم با نام سعید عظیمی)، قاتل عنکبوتی که کارگران جنسی را به قتل رساند.
- زر امیرابراهیمی در نقش آرزو رحیمی، کسی که هویت قاتل عنکبوتی را کشف کرد.
- آرش آشتیانی در نقش شریفی، یکی از همکاران رحیمی که در کشف هویت قاتل عنکبوتی به او کمک کرد.
- فروزان جمشیدنژاد در نقش فاطمه، همسر سعید
- نیما اکبرپور در نقش غلامرضا منصوری، قاضی که حکم اعدام عظیمی را داد.
- سارا فضیلت در نقش زینب
- سینا پروانه در نقش رستمی (افسر پلیس)
- آلیس رحیمی در نقش سمیه
- مصباح طالب در نقش علی، فرزند سعید عظیمی و فاطمه
- زینب طالب در نقش خدیجه، فرزنذ سعید عظیمی و فاطمه
- آریانه نظری در نقش صغری، یک کارگر جنسی که توسط عظیمی به قتل رسید
تولید
علی عباسی در زمان وقوع این قتل‌ها در تهران دانشجو بود و از واکنش محافظه‌کارانه‌ای که حنایی را به عنوان یک قهرمان معرفی می‌کرد و اینکه چقدر طول کشید تا پلیس او را دستگیر کند، گیج شده بود. او مدت کوتاهی پس از دیدن مصاحبهٔ حنایی در مستند و عنکبوت آمد در سال ۲۰۰۲ شروع به نوشتن نسخه‌های فیلم کرد.عباسی گفت: «به طرز عجیبی، واقعاً برخلاف میل خودم، نسبت به آن مرد احساس همدردی کردم. من فکر می‌کنم جنبه‌ای روان‌پریشی در لذت‌جویی قتل‌های او و تمایلات جنسی پیچیده و غیره وجود داشت، اما همچنین معصومیتی در او نیز وجود داشت. این بیشتر در مورد این بود که چگونه یک جامعه یک قاتل زنجیره‌ای ایجاد می‌کند.» پیش‌نویس‌های اولیه با وفاداری بیشتری وقایع را دنبال می‌کردند، اما عباسی در نهایت از آنها منحرف شد و شخصیت یک روزنامه‌نگار زن را ابداع کرد، زیرا احساس می‌کرد فیلم باید نه تنها بر قاتل بلکه بر زن‌ستیزی نیز تمرکز کند.
قصد من ساخت فیلمی دربارهٔ یک قاتل زنجیره‌ای نبود بلکه می‌خواستم فیلمی دربارهٔ جامعهٔ یک قاتل زنجیره‌ای بسازم. این در مورد زن‌ستیزی ریشه‌دار در جامعه ایران است که به‌طور خاص مذهبی یا سیاسی نیست، بلکه فرهنگی است به جای ساختن فیلم دیگری دربارهٔ روش‌های مختلف مرد برای کشتن و مثله‌کردن زنان، می‌خواهیم بر پیچیدگی موضوع و مخاطرات طرف‌های مختلف، به‌ویژه از طرف قربانیان تأکید کنیم.
— علی عباسی، بیانیهٔ مطبوعاتی جشنواره فیلم کن ۲۰۲۲
ساخت فیلم به‌طور رسمی در ۲۰۱۶ آغاز شد که با موفقیت فیلم مرز از عباسی در سال ۲۰۱۸ تقویت شد.سازندگان فیلم ابتدا سعی کردند در ایران فیلمبرداری کنند، اما این کار تا سال ۲۰۱۹ کنار گذاشته شد؛ روح‌الله سهرابی (مدیرکل وقت دفتر نظارت بر عرضه و نمایش فیلم سازمان سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد) دربارهٔ تولید این فیلم گفت: «فیلم عنکبوت مقدس که پیشتر با نام دیگری تقاضای پروانهٔ ساخت در ایران را داشت، با دست رد مسئولان وقت سینمایی مواجه شد.»شهاب حسینی با انتشار متنی در صفحه اینستاگرام خود اعلام کرد پیشنهاد بازی در این فیلم را به دلیل «عدم علاقه به موضوع و نگاه کارگردان» نپذیرفته‌است.برنامه‌ای برای فیلمبرداری در اردن در اوایل سال ۲۰۲۰ ساخته شد که به دلیل دنیاگیری کووید-۱۹ چندین بار به عقب انداخته شد. سپس، در اواخر سال ۲۰۲۰، تصمیم گرفته شد تا تولید به ترکیه منتقل شود، جایی که محدودیت‌های کووید کمتر بود، اما این امر توسط مقامات ترکیه متوقف شد.عباسی گفته‌است که این به دلیل دخالت دولت ایران بوده‌است.تولید فیلم سپس به اردن بازگشت، جایی که فیلمبرداری در نهایت در ماه مه ۲۰۲۱ آغاز شده و ۳۵ روز به طول انجامید.
عباسی گفت که بجستانی با ایفای نقش قاتل ریسک بزرگی انجام داده‌است.امیرابراهیمی در ابتدا فقط به عنوان مسئول انتخاب بازیگران در این فیلم حضور داشت، اما پس از کنار گذاشتن یک بازیگر از این نقش، به عنوان روزنامه‌نگار انتخاب شد.
این فیلم یارانه‌های تولید را به مبلغ ۲۴۰٫۰۰۰ یورو از آژانس تأمین مالی فیلم آلمان،۲۵۰٫۰۰۰ یورو از مدین‌بورد برلین-براندنبورگ، ۴۱۰٫۰۰۰ یورو از یورایمجرز، ۹۰٫۰۰۰ یورو از صندوق تأمین مالی فیلم هامبورگ شلسویگ-هولشتاینو حدود ۱۷۴٫۰۰۰ یورو از صندوق فیلم آلمان دریافت کرد.
انتشار
جشنواره‌ها
عنکبوت مقدس نخستین بار در هفتاد و پنجمین دورهٔ جشنواره فیلم کن انتخاب شد و در ۲۲ مهٔ ۲۰۲۲ نمایش داده شد و جایزه بهترین بازیگر زن به زر امیرابراهیمی اهدا شد.این فیلم در ژوئن در جشنواره فیلم سیدنی نمایش داده شد،و در ژوئیه برای رقابت در سی‌ونهمین دوره جشنواره فیلم اورشلیم انتخاب شد.این فیلم در سپتامبر در بخش «نمایش‌های ویژه» در جشنواره بین‌المللی فیلم تورنتو نمایش داده شد،و نخستین نمایش خود را در آلمان در جشنواره فیلم هامبورگ داشت که از ۲۹ سپتامبر تا ۸ اکتبر ۲۰۲۲ برگزار شد.
سینمایی
این فیلم در فرانسه با عنوان شب‌های مشهد (به فرانسوی: Les Nuits de Mashhad)در ۱۳ ژوئیه ۲۰۲۲ به صورت سینمایی اکران شد.عنکبوت مقدس در ایالات متحده در ۱۶ دسامبر ۲۰۲۲ از طریق یوتوپیا اکران شد، که حقوق فیلم برای آمریکای شمالی را اواخر مهٔ ۲۰۲۲ در معامله‌ای با وایلد بانچ و سی‌اِی‌اِی مِدیا فاینَنس به دست آورده بود.این فیلم در آلمان در ۱۲ ژانویه ۲۰۲۳ توسط آلامود فیلم توزیع خواهد شد، و توزیع آن در بریتانیا، ایرلند، آمریکای لاتین و مالزی برعهده موبی است.انتظار می‌رود عنکبوت مقدس با درجهٔ R از سوی انجمن سینمایی آمریکا رتبه‌بندی شود و گسترده‌ترین اکران یوتوپیا تا به امروز باشد.
بازخورد
تا تاریخ ۱۶ دسامبر ۲۰۲۲ عنکبوت مقدس حدود ۱٬۰۰۰٬۹۱۵ دلار در سراسر جهان فروش داشته‌است.
این فیلم در فرانسه با عنوان شب‌های مشهد اکران شد و در نخستین اکران آخر هفتهٔ خود با ۳۰٫۰۰۹ بلیت، حدود ۱۵۶٫۶۷۲ دلار فروش داشت. در طول اکران‌های آخر هفتهٔ دوم، سوم و چهارم، این فیلم به ترتیب ۲۱٫۴۲۱، ۱۵٫۴۳۵ و ۱۰٫۳۳۶ بلیت فروش داشت؛ این فیلم در مجموع حدود ۹۷٬۲۷۰ بلیت،حدود ۶۳۵٬۲۹۷ دلار،در گیشه فرانسه فروش داشته‌است.
پاسخ انتقادی
در وبسایت بازبینی‌خوانی راتن تومیتوز، ٪۸۴ از ۸۲ بررسی منتقدین مثبت است و این فیلم میانگینِ امتیاز ۷٫۵۰/۱۰ را در اختیار دارد. اجماع این وبسایت چنین می‌نویسد: «عنکبوت مقدس به نفعِ یک درام‌پردازیِ خشم‌آلودِ احشایی—که از رویدادهای هولناک واقعی الهام‌گرفته شده‌است. از لطافت چشم‌پوشی می‌کند.»این فیلم در متاکریتیک، که از میانگین وزنی استفاده می‌کند، بر اساس نظر ۲۴ منتقد امتیاز ۶۸ از ۱۰۰ را کسب کرده که نشان‌گر «نقدهای عموماً مطلوب» است. سایت فرانسوی آلوسینه بر اساس ۳۳ بررسی مطبوعاتی به این فیلم امتیاز ۳٫۳ از ۵ را اختصاص داده‌است.
مجلهٔ آمریکایی ورایتی در اولین اکران عنکبوت مقدس در جشنوارهٔ کن گزارش داد که این فیلم مورد تشویق ایستادهٔ هفت دقیقه‌ای تماشاگران قرار گرفت؛[۴۴] جسیکا کیانگ با ستایش از این فیلم برای این مجله نوشت: «وحشت (و بعداً تحسین) بزرگی که قاتل عنکبوتی باعث ایجاد آن شده‌است از شخصیت وی نشأت نمی‌گیرد، بلکه از محیطِ جامعه‌ای رخنه می‌کند که در آن زنان سرکوب می‌شوند؛ این موضوع به طرز هوشمندانه‌ای در چند صحنه، خارج از معماریِ موش‌وگربه‌ایِ این فیلمِ دلهره‌آور، به وقوع می‌پیوندد». تیم رابی منتقد فیلم دیلی تلگراف به این فیلم رتبهٔ ۵ از ۵ ستاره داد و آنرا «فیلمی متقاعدکننده، کاملاً-عمدی-وحشتناک و ماهرانه ساخته‌شده» دانست.فیونوالا هالیگان از اسکرین اینترنشنال با تمجید از بازی بجستانی نوشت: «بدون نقش‌آفرینیِ ظریف و تاثیرگذارِ مهدی بجستانی در نقش اصلی، عنکبوت مقدس نمی‌توانست چهرهٔ کسل‌کننده و مبتذل این اهریمن خودتوجیه‌گر را به درستی به‌تصویر بکشد».پیتر هاول منتقد فیلم روزنامهٔ کانادایی تورنتو استار به این فیلم رتبهٔ ۳ از ۴ ستاره داد و آن را «با وجود اقتباس از یک داستان واقعی وحشتناکی سَخت‌باور و غیر قابلِ تماشا» توصیف کرد.پیتر بردشاو منتقد فیلم روزنامهٔ بریتانیایی گاردین به این فیلم رتبهٔ ۳ از ۵ ستاره داد و نوشت: «یک فاکتور غیرقابل‌قبول قطعی در این فیلم وجود دارد، اما صحنهٔ پایانی که متانتِ وَهم‌آور و پشیمان‌نبودنِ سعید را نشان می‌دهد، به خوبی کارگردانی شده‌است».
میشائل مَینز، خبرنگار سینمایی انجمن صنفی تئاترهای هنری فیلم آلمان، نیمهٔ نخست فیلم را با «فیلم‌های آدم‌کش زنجیره‌ای آمریکایی» مقایسه کرد که «به طرز هیجان‌انگیزی […] جنبه‌هایی از جامعهٔ ایران که در سینمای [آلمان] مشاهده نمی‌شود» را به تصویر می‌کشد. او در ادامه نوشت: «در نیمهٔ دوم با مشخص‌شدن اینکه بخش زیادی از جامعه اقدامات قاتل را تأیید می‌کنند، عباسی دقیقاً همان تصویری را ترسیم می‌کند که غرب از ایران دارد: یک جامعهٔ عمیقاً مذهبی که در آن روحانیت حکومت می‌کند و با تفسیر محافظه‌کارانهٔ خود از قرآن، آزادی زنان را به ویژه محدود می‌کند». مینز در ادامه با مقایسهٔ فیلم‌های اصغر فرهادی با این فیلم بیان کرد که «دوگنجایشیِ اخلاقی‌ای که در فیلم‌های فرهادی یافت می‌شوند را نمی‌توان در این فیلم دید» و آن را یک «کیفرخواستی تمام عیار» دانست که «با بینش‌های غیرمعمول از جامعهٔ ایران، اما بدون هیچ‌گونه بیانیهٔ متمایزی» صحنه‌سازی شده‌است.جیهان بوسفیها در نقدی دوقطبی برای پلی‌لیست به این فیلم رتبهٔ «-B» در مقیاس «+A» تا «F» داد و نوشت: «عنکبوت مقدس در بیشتر موارد یک فیلم دلهره‌آور جذاب است که هنگام تمرکز روی عناصر ژانر خود شکست نمی‌خورد […] عباسی در نظر داشت با فیلمی نامتعارف باورهای پدرسالارانه‌ای را که عمیقاً در ایران ریشه دوانده‌است، افشا کند [اما] این لزوماً به معنای ترکیب انبوهی از صحنه‌های وحشتناک نیست که هیچ چیز جدیدی را فراتر از بار اول ارائه نمی‌دهند […] بزرگ‌ترین شکست این فیلم تقلیل یک داستان واقعی—که به مسائلی مختلف از طبقات اجتماعی گرفته تا پدرسالاری و مذهب می‌پردازد—برای ساخت فیلمی همایشی و جمعیت‌خوشایند است».هانا استرانگ از مجلهٔ لیتل وایت لایز همچنین این فیلم را مورد نقد قرار داد و نوشت: «احساس می‌شود که فیلم عباسی بیشتر روی قاتل تمرکز دارد تا روی قربانیان؛ این زنان زندگی و خانوادهٔ خود را داشتند و سزاوار بهتر از آن هستند که نامشان در فهرستی یاد شود».
در نقد فیلم عنکبوت مقدس به یک تریلر جنایی به کارگردانی علی عباسی می‌پردازیم که براساس داستان واقعی یک قاتل زنجیره‌ای به نام سعید حنایی ساخته شده و امسال در بخش مسابقه جشنواره بین‌المللی کن ۲۰۲۲ به نمایش درآمده است.
نقد فیلم عنکبوت مقدس
زهرا امیر ابراهیمی برنده کن
فهرست مطالبی که در نوشتار نقد فیلم عنکبوت مقدس خواهید خواند به شرح ریز است:
- صحنه‌های عریان
- ساختار و محتوا
- علی عباسی
- نظر منتقدان
علی عباسی، فیلمساز ایرانی ساکن دانمارک که پیشتر هم با فیلم مرز در کن درخشیده بود، حالا با فیلم تازه‌اش عنکبوت مقدس در بخش مسابقه کن حاضر است. همه چیز از یک عنوان آغاز می شود: “عنکبوت مقدس”، کنایه‌ای آشکار به قاتل معروف به عنکبوتی که زنان کارگر جنسی را در مشهد زیر سایه ایمان و اعتقادش به قتل می‌رساند. سوژه فیلم سعید حنایی عنکبوت مقدس است.
حنایی یک قاتل زنجیره‌ای شناخته‌شده در ایران بود که از تابستان سال ۷۹ تا تابستان سال ۸۰ به قتل ۱۶ زن دست زد. حنایی انگیزه خود را از قتل این زنان که همه آنها کارگر جنسی بودند پاک کردن جامعه از فساد و فحشا عنوان کرده بود. آخرین تلاش حنایی برای کشتن زنی به نام مژگان با شکست مواجه شد و این بار زن از چنگال قاتل عنکبوتی فرار کرد. مدتی بعد مژگان که خود در یکی از طرح‌های ویژه پلیس دستگیر شده بود در بازجویی‌هایش به سو قصدی که تجربه کرده بود اشاره کرد و با روشن‌شدن مشخصات قاتل، حنایی این‌بار به دام افتاد.
صحنه‌های عریان
نقد فیلم عنکبوت مقدس
فیلم که در خارج از ایران و در اردن فیلمبرداری شده، محدودیت‌های سانسور در سینمای ایران را کنار گذاشته و آشکارا به دو مضمون ممنوع در سینمای ایران می‌پردازد: سکس و نقد مذهب. از جنبه سکس، فیلمساز ابایی ندارد که چند صحنه عریان جنسی را به تصویر بکشد و در مورد مذهب، آقای عباسی آشکارا فیلمش را از ابتدا حول و حوش این مضمون بنا می‌کند و در واقع خواسته یا ناخواسته فیلم به نقبی آشکار به دل باورهای خرافی در چهارچوب مذهب در یکی از سنتی ترین شهرهای ایران بدل می‌شود. که با واکنش مذهبیون رو برو شده. حال اینکه کم و کیف و درستی غلطی این نقدها در چه حد است جای بحث دارد.
ساختار و محتوا
چه آنجا که برخی در برابر دادگاه به حمایت از قاتل مشغولند و چه جایی که بقال محل در برخورد با پسر قاتل، او را یک قهرمان می‌خواند. از این رو فیلم سرشار است از صحنه‌های تکان دهنده: چه جایی که چندین بار صحنه قتل با جزئیات به نمایش درمی آید – که نمایش همان اولین صحنه کافی بود و نیازی به تاکید و تکرار این صحنه‌ها نبود؛ در عین حال که آشکار است فیلمساز عامدانه قصد آزار تماشاگرش را دارد- چه جایی که آلت عریان یک مرد را در حال سکس با یک کارگر جنسی در اتومبیلش در خیابان می‌بینیم و چه جایی که شخصیت اصلی در پایه چوبه دار عاجزانه از “امام رضا” کمک می‌طلبد.
برای باورپذیر کردن فضا- به ویژه برای تماشاگر ایرانی- فیلمساز با مشکلی کلاسیک روبروست: بازسازی ایران در خارج از کشور. در حالی که این نوع بازسازی‌ها حتی در هالیوود- و فیلمی چون آرگو- برای تماشاگر ایرانی مضحک است، عنکبوت مقدس موفق می‌شود در یکی از بهترین نمونه‌های ممکن، دستاورد تازه‌ای را برای سینمای ایران در غربت رقم بزند: بازسازی جزء به جزء و حساب شده مشهد که تقریباً در همه صحنه‌ها تماشاگر را در فضایی که خلق کرده شریک می‌کند و مانع از فاصله احساسی ناخواسته تماشاگر (به دلیل محیط ناآشنا و غیرقابل باور) می‌شود.
از طرفی مضمون اجتماعی- و تا حدی سیاسی- نهفته در اثر، فیلم را از یک تریلر پلیسی معمول جدا می‌کند. هر چند عباسی اساساً از قواعد ژانر پیروی می‌کند و حتی جاهایی شبیه به فیلم “دختری با خالکوبی اژدها” هم می‌شود، اما پرداختن به انگیزه درونی این شخصیت و نمایش عبادت او – در کنار جنایتش- و همین طور اشاره‌های آشکار به سابقه‌اش در جبهه و حمایت ضمنی از او از درون حکومت، لایه‌های مختلفی را به اثر می‌افزاید و آن را به شکل جذابی، محلی و بومی می‌کند، گویی که فیلم نمی‌تواند در هیچ جایی دیگر اتفاق بیفتد جز “مشهد مقدس”.
علی عباسی
علی عباسی عنکبوت مقدس را کارگردانی کرده است. این کارگردان ایرانی ۴۱ ساله مقیم دانمارک است که تا مقطع کارشناسی در ایران تحصیل و سپس به اروپا مهاجرت کرده است. او در سوئد معماری خواند و مدتی بعد وارد مدرسه ملی فیلم دانمارک شد. عباسی با فیلم «مرز» (Border) که برنده جایزه بخش نوعی نگاه جشنواره فیلم کن ۲۰۱۸ شد و به عنوان نماینده کشور سوئد در بخش بهترین فیلم خارجی‌زبان مراسم اسکار شرکت کرد، بیش از گذشته شهرت یافت. نام علی عباسی به عنوان یکی از کارگردان‌های سریال در دست ساخت «آخرین بازمانده از ما» (The Last of Us) هم مطرح شده؛ سریالی که براساس یک بازی ویدیویی به همین نام توسط کریگ مازن و نیل دراکمن ساخته می‌شود و قرار است از شبکه HBO پخش شود.
نظر منتقدان درباره عنکبوت مقدس
سعید حنایی و قتل‌هایی که مرتکب شد تا امروز سوژه آثار متعدد سینمایی بوده است. مستند «عنکبوت آمد» ساخته مازیار بهاری درباره این قاتل و همراه با مصاحبه با او، فیلم «عنکبوت» ساخته ابراهیم ایرج‌زاد و بازی محسن تنابنده در نقش سعید حنایی و حالا «عنکبوت مقدس» با حضور زهرا امیرابراهیمی ساخته علی عباسی.
اما فیلم عباسی از نگاه منتقدان چطور ارزیابی شده است؟ به نظر می‌رسد منتقدان انگلیسی‌زبان در مجموع نگاه مثبتی به این اثر سینمایی داشته‌اند. گردآوری ۲۰ نقد در وبسایت راتن تومیتوز درباره این فیلم حاکی از رضایت ۹۰ درصدی منتقدان است و ۱۱ نقدی که در وبسایت متاکریتیک مورد بررسی قرار گرفته هم نشان می‌دهد ۹ منتقد درباره فیلم «عنکبوت مقدس» نقدهای مثبت و ۲ منتقد نقدهای میانه نوشته‌اند. بررسی مجموعه این نقدها نمره متای ۷۵ از ۱۰۰ را برای فیلم به ثبت رسانده است.
نگاه منتقدان مجله فیلم اسکرین که سهم منتقدان اروپایی در آن پررنگ است اما به فیلم عباسی چندان مثبت نبوده است. این دسته از منتقدان با دادن نمره میانگین ۲ از ۴ به فیلم عباسی این اثر را کاملا متوسط ارزیابی کرده‌اند. این نمره در حالی به ثبت رسیده که از میان ۱۰ منتقد مجله اسکرین ۴ منتقد فیلم را مستحق ارزیابی بد (بدون ستاره) یا ضعیف (یک ستاره) دانسته‌اند. از سوی دیگر دو منتقد به فیلم ۴ ستاره داده‌اند که نشان می‌دهد فیلم عباسی تا حدودی باعث تفاوت دیدگاه‌های جدی و بارز میان منتقدان مجله اسکرین شده است و آنها را به دو دسته در دو سوی طیف تقسیم کرده.
نقد فیلم عنکبوت مقدس
پیتر بردشاو از گاردین گفت: عنکبوت مقدس فیلمی درباره یک قاتل سریالی و فرایندهای مرتبط با آن است که البته علیرغم استفاده از استعاره‌های بسیار آشنا، روندها و فرایندها را فراتر از حد معمول پیش می‌برد؛ فراتر از محاکمه و دستگیری، صحنه ظلم خودپسندانه قاتل را به سلول، دادگاه و عرصه رسانه گسترش می‌دهد. زهرا امیر ابراهیمی عنکبوت مقدس را زیبا کرده است.
او در ادامه گفت: هنگام تماشای این درام به این اندیشیدم که آیا ممکن است علی عباسی – کارگردان و نویسنده که به خاطر طنز ترسناک سال ۲۰۱۸ به نام «مرز» شهرت دارد – از سبک هالی روبنهلد پیروی کند؟ مورخی که در کتابش درباره جک قصاب (Jack the Ripper) بر هویت زنان قربانی متمرکز شد و نشان داد آنها از آنچه بررسی‌های مردانه مدعی بودند، بسیار موجودات پیچیده‌تری بوده‌اند.
خب، نه. برخلاف برخی تصاویر صمیمانه و نزدیک که وجود غم‌بار این زنان را نمایش می‌دهند و لحظه‌ای واقعا تکان‌دهنده که پدر یکی از آنها از خیال زندگی هدر‌شده‌ی دخترش غرق در اشک می‌شود، فیلم‌نامه به سبک هالیوودی وفادار می‌ماند؛ البته یک فیلم‌نامه هالیوودی بسیار موثر قاتل‌محور.
نمایش عنکبوت مقدس در جشنوارهٔ فیلم کن، واکنش‌ها و حاشیه‌های زیادی را در شبکه‌های اجتماعی برانگیخت. بسیاری از مقامات و رسانه‌های وابسته به نظام جمهوری اسلامی نیز به آن واکنش نشان دادند. سازمان سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دربارهٔ این فیلم بیانیه‌ای منتشر و خواستار مداخله شورای صیانت‌خانهٔ سازمان دربارهٔ حواشی حضور سینماگران ایرانی در این جشنواره شد.محمد مهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، عنکبوت مقدس را فیلمی «مشمئزکننده، زشت و غیرواقعی» خواند و گفت کسانی که در ایران با عوامل این فیلم همکاری داشته باشند مجازات خواهند شد.روزنامهٔ کیهان انتخاب فیلم‌ها و فیلم‌سازان ایرانی از سوی جشنوارهٔ فیلم کن را «رویکرد سیاست‌زده و ضدنژادی» دانست.
فروزان جمشیدنژاد، از بازیگران این فیلم در واکنش به توجه زیاد سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران به این فیلم گفت: «یک عده از این قضیه دارند به نفع خود استفاده می‌کنند تا در مقابل فساد اقتصادی و فقر موجود در جامعه، با افکار عمومی بازی کنند.» کیهان لندن نوشت: «خشم مقامات ایرانی از این فیلم به دلیل هم‌ذات‌پنداری با سعید حنایی [است] و [همین‌طور برای] این که فیلم را مهاجران ایرانی بدون سانسور ساختند.»[۵۶] مهدی تهرانی منتقد سینما و استاد مطالعات عالی فیلم پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران در یادداشتی برای خبرآنلاین کیفیت فیلم را مورد انتقاد قرار داد اما از جشنوارهٔ فیلم کن دفاع کرد.
دیگران می خوانند:
بیوگرافی حمید فرخ نژاد +حواشی و مهاجرت به آمریکا
جنده ی خود فروخته هرزه
زهرا امیر ابراهیمی یک زن جنده ی خود فروخته ی هرزست همین
بالاترین گناه از نظر خداوند بهتان زدن به یک زن پاکدامن است
بالاترین گناه از نظر خداوند بهتان زدن به یک زن پاکدامن است