سبک زندگی مدرن ما باعث شده است که بیشتر زمان خود را در محیط های بسته مانند خانه و محل کار سپری کنیم و از طبیعت دور باشیم. این جدایی از طبیعت میتواند اثرات منفی بر سلامت جسمی و روحی ما بگذارد. به همین دلیل، بسیاری از افراد با آوردن گل و گیاهان به خانه و محل کارشان تلاش میکنند تا ارتباطی هرچند کوچک با طبیعت برقرار کنند. گیاهان آپارتمانی نه تنها به ما احساس نزدیکی به طبیعت می دهند، بلکه می توانند فضاهای بسته را زیباتر و دل پذیر تر کنند و با تصفیه هوای محیط، به بهبود کیفیت زندگی ما کمک کنند.
نگهداری از گیاهان آپارتمانی به عنوان یک سرگرمی آرامبخش و حال خوب کن، برای بسیاری از افراد تبدیل شده است. مراقبت از این گیاهان، نیاز به دانش و آگاهی از شرایط مناسب برای رشد و شکوفایی آنها دارد. هر گیاه به نور، آب، خاک و دمای خاصی نیازمند است و توجه به این موارد میتواند ضامن سلامت و زیبایی آنها باشد.
گیاهان آپارتمانی میتوانند به شکل چشمگیری دکوراسیون داخلی منزل یا محل کار را تحت تاثیر قرار دهند. حضور رنگ سبز زنده ی برگ ها و شکوفه های گیاهان، فضایی آرامش بخش و دلپذیر ایجاد میکند که به کاهش استرس و افزایش تمرکز کمک میکند. علاوه بر این، برخی از گیاهان مانند سانسوریا، دیفن باخیا، زاموفیلیا، آگلونما، یوکا، آلوئه ورا و فیکوس می توانند مواد آلایندهی هوا را جذب کنند و اکسیژن بیشتری تولید کنند و البته امواجی که از وسایل الکتریکی ساطع می شود را به حداقل برساند.
اگر به نگهداری از گیاهان آپارتمانی علاقه مند هستید یا قصد دارید محیط زندگی خود را با این سبزینگی زیبا کنید، لازم است که با اصول اولیهی مراقبت از گیاهان آشنا شوید و آموزش نگهداری از گیاهان آپارتمانی را در اولویت کارهای خود قرار دهید. آگاهی از نیازهای نوری، میزان آبیاری مناسب و انتخاب خاک و گلدان مناسب برای هر گیاه می تواند به رشد بهتر و طول عمر بیشتر آنها کمک کند.
آبیاری گیاهان آپارتمانی
حتماً بارها شنیدید که «آب مایه حیات است» و واقعاً هم همینطور است؛ هیچ موجود زندهای بدون آب دوام نمیآورد، و گیاهان هم از این قاعده مستثنی نیستند، چه در فضای باز رشد کنند و چه داخل خانه.
اما آیا میدانستید که همین آب اگر به مقدار و در زمان نامناسب به گیاه داده شود، میتواند به قاتل شماره یک گیاهان آپارتمانی تبدیل شود؟ به همین دلیل است که آبیاری اصولی، بهموقع و متعادل، به یکی از مهمترین دغدغههای علاقهمندان به نگهداری و پرورش گیاهان تبدیل شده است. نکته مهم اینجاست که علائم آبیاری بیشازحد و کمآبی معمولاً بسیار شبیه به یکدیگرند و همین موضوع تشخیص مشکل را برای افراد سختتر میکند.
نقش و کارکرد آب در گیاهان آپارتمانی
آب مهمترین ماده تشکیل دهنده گیاهان است که در فعالیت های حیاتی آنها نقش ایفا میکند و بدون آب هیچ گیاهی نمیتواند زنده بماند؛ بنابراین آبیاری یکی از مهمترین فعالیتها و وظایف همه دارندگان و سرپرستان گل و گیاهان آپارتمانی است.
گیاهان فضای باز یعنی آنهایی که در بیابانها، صحراها، جنگلها، باتلاقها، کوهستانها، داخل شهرها، خیابانها، باغات و مزارع زندگی میکنند، برای رفع نیازهای خود به ما انسانها متکی نیستند و از باران، آب های سطحی و رطوبت موجود در هوا آب مورد نیاز خود را تأمین میکنند؛ در مقابل گیاهان آپارتمانی در تأمین نیازمندیهای خود علی الخصوص آب، وابستگی شدیدی به انسانها دارند؛ بنابراین آبیاری گیاهان آپارتمانی مهمترین فعالیت شماست.
نحوه آب دهی به گیاهان آپارتمانی چگونه است؟
عمق آبیاری برای یک گیاه خانگی چقدر باشد؟
یکی از مهمترین نکاتی که باید در نظر بگیریم این است که عمق آبیاری برای یک گیاه خانگی، چقدر باشد؟ در پاسخ باید بگوییم که به طور مطلوب برای اکثر گیاهان، بهتر است آبیاری را با سرعت کم و تا زمانی که آب از سوراخ انتهای گلدان خارج شود، ادامه دهید. اینگونه مطمئن میشوید که آب به تمام قسمتهای گلدان رسیده چون ممکن است ریشه گیاه تا انتهای گلدان رشد کرده باشد.
از طرفی این کار باعث میشود که ریشه گیاه هم به سمت پایین رشد کند. ضمن اینکه از این طریق شما از باز بودن سوراخ انتهایی گلدان خود نیز مطمئن خواهید شد. اگر متوجه شدید آبی از گلدان خارج نمی شود، باید چک کنید. ممکن است راه سوراخ توسط شن ها و… مسدود شده باشد. پس از خروج آب اضافه از گلدان، حتما زیرگلدانی را تخلیه کنید؛ چرا که تجمع آب، مانع تنفس ریشه خواهد شد.
زمان آبیاری گیاهان آپارتمانی یکی از فاکتورهای مهم در سلامت و شادابی اوناست؛ زیرا آبیاری در زمان نامناسب، نه تنها نیاز گیاه به آب را به درستی تأمین نمیکنه، بلکه سبب ایجاد برخی عوارض و بیماریها در گیاه میشه؛ بنابراین این سؤال که بهترین زمان آبیاری گیاهان آپارتمانی کیه یا بهترین زمان آب دادن به گل ها کیه، تو ذهن خیلی از علاقه مندان و سرپرستان گل و گیاهان آپارتمانی وجود داره:
بهترین زمان آبیاری گیاهان آپارتمانی، صبح زود تا قبل از ظهر و ترجیحاً صبح زود است؛ البته برای اغلب آنها و نه همه گیاهان آپارتمانی؛ زیرا روزنههای برگی این گیاهان در روز باز بوده و گیاه آب و غذا دریافتی از ریشه را به همراه دی اکسید کربنی که از برگ جذب کرده تبدیل به مواد غذایی مینماید؛ از طرفی آبیاری در این زمان باعث میشود اگر برگسار گیاه در آبیاری خیس شده باشد، سریعتر خشک شده و احتمال شیوع بیماریها کاهش یابد؛ چون معمولاً دمای هوا در روز بیشتر از شب است.
در هوای گرم و خشک این گیاهان بخشی از روزنههای خود را میبندد تا کمتر تعرق کنند و آب زیادی از دست ندهد؛ بنابراین گیاهان را در این شرایط آبیاری نکنید تا روزنهها آسیب نبینند. به همین خاطر صبح زود اولویت دارد.گیاهان این دسته با شروع روز، روزنه های خود را باز و شروع به فتوسنتز کرده و در شب روزنه ها بسته میشوند.
برخی از گیاهان آپارتمانی را بهتر است عصرها و نزدیک غروب آبیاری کنید. به این دسته از گیاهان گفته میشود. متابولیسم و نوع فتوسنتز گیاهان CAM متفاوت با سایر گیاهان است؛ به این صورت که روزنههای برگی آنها شبها که هوا خنکتر و رطوبت بالاتر است باز میشوند و فتوسنتز انجام میدهند (در شب دی اکسید کربن جذب و اکسیژن آزاد میگردد) و با طلوع خورشید به تدریج بسته شده و در طول روز فتوسنتز انجام نمیگیرد؛ برعکس سایر گیاهان که روزنه های برگی آنها شبها بسته بوده و فتوسنتز نمیکنند (در شب اکسیژن جذب و دی اکسید کربن آزاد مینمایند) و با طلوع خورشید فتوسنتز را آغاز میکنند..بنابراین زمان آبیاری گیاهان آپارتمانی CAM با سایرین متفاوت است.
گیاهان CAM روزها که تابش نور شدید و درجه حرارت بالا است روزنههای خود را میبندند تا از اتلاف آب پیشگیری کنند؛ به همین خاطر این گیاهان نیاز آبی کمتری دارند.
گیاهان CAM بیشتر در اکوسیستم های خشک و نیمه خشک یافت می شوند و بخش قابل توجهی از پوشش گیاهی بیابانی جهان را تشکیل می دهند. ویژگی مهم اغلب آنها اینست که دارای ساقه و برگهای گوشتی و آبدار هستند.
گیاهان CAM به دلیل کارایی فتوسنتز کمتر نسبت به سایر گیاهان، از رشد کندتری نیز برخوردار هستند. این گیاهان مناسب اتاق خواب میباشند و به خواب راحت و عمیق کمک میکنند؛ زیرا در شب بر خلاف سایر گیاهان اکسیژن آزاد و دی اکسیدکربن جذب میکنند.
دلیل نامگذاری این گیاهان به CAM این بوده که اغلب مطالعات در این حوزه بر روی گیاهان خانواده کراسولاسه انجام شده است.
پس متوجه شدید زمان آبیاری گیاهان آپارتمانی چقدر وابسته به نوع گیاه است یعنی بستگی دارد که گیاه مورد نظر CAM باشد یا خیر. در ادامه لیست گیاهان آپارتمانی CAM قرار داده شده است هر گیاه آپارتمانی که در این لیست نیست باید صبح ها تا قبل از ظهر و ترجیحا صبح زود آبیاری شود.
لیست گیاهان آپارتمانی CAM:
- انواع کاکتوسها نظیر کاکتوس های راکتی، کاکتوسهای ستونی و …
- انواع سانسوریا نظیر سانسوریا شمشیری، پاکوتاه، مهتابی و …
- انواع کراسولا نظیر کراسولا خرفه ای، اُواتا، درختی و …
- آلوئه ورا
- انواع افوربیا نظیر افوربیا میلی (گل مرجان)، افوربیا زیگزاگی (پدیلانتوس) و ..
- انواع ساکولنت نظیر آگاو، سدوم، گاستریا، اچوریا، هاورتیا، سمپرویوم، آئونیوم، لیتوپس، دانه تسبیح یا غوره ای و…
- گیاهان خانواده آناناس نظیر آکمئا، گازمانیا، وریزیا، نیدولاریوم، بیلبرجیا، تیلاندزیا و …
- انواع کالانکوئه نظیر کالانکوئه گلدار، اشک تمساح و ..
- برخی از انواع ارکیده با برگهای گوشتی نظیر ارکیده فالانوپسیس، دندروبیوم (Dendrobium ) و بولبوفیلوم (Bulbophyllum )
- یوکا
گیاهان آپارتمانی رو چقدر آبیاری کنم؟
منظور از این سؤال اینه که در هر بار آبیاری گیاهان آپارتمانی، حجم آبیاری چقدر باید باشه؟ به عنوان یک اصل، باید گیاهان آپارتمانی خودت رو به اندازهای آبیاری کنی تا سیراب بشن و رطوبت به تمام ریشههای آنها برسه.
در آبیاری گیاهان آپارتمانی، از آبیاری نقطهای و آبیاری بصورت اسپری آب پرهیز کن و آب را دور تا رو گلدان از سطح خاک با فاصله کمی از تنه و ساقه گیاه بریز.
حواست باشه برگسار گیاه یعنی شاخ و برگ اون رو نباید خیس کنی چون باعث بیماری و پوسیدگی میشه. این موضوع در مورد گیاهان زیر اهمیت بیشتری داره:
۱- گیاهانی که برگهای اونا آرایش طوقه برگی یا رُزِت داره یعنی برگها دایرهوار و به صورت دستهای در اطراف نقطه رویش گیاه رشد میکنند و طوری روی هم قرار میگیرند که شکل گل سرخ میشوند مانند سانسوریا هانی(پاکوتاه)، ساکولنتهای سمپرویوم و ناز بشقابی
۲- گیاهانی که برگهای اونا بصورت پایه ای هستش یعنی تمام برگها از قاعده (تاج) گیاه بیرون میآیند مانند گیاه گندمی
در مورد این دو گروه باید حواست خیلی جمع باشه که موقع آبیاری، آب رو وسط گیاه و روی طوقه اون نریزی چون سریع باعث پوسیدگی و از بین رفتن گیاه میشه.
۳- در مورد کاکتوسها هم باید حواست خیلی جمع باشه چون به شدت به خیس شدن ساقه و برگ حساسن.
البته یک استثنا وجود داره اونم گیاهان خانواده آناناس مثل آکمئا، گازمانیا و نئورگلیا هستن برگهای این گیاهان طوری به هم متصل میشن که یک فضای قیف مانند یا فنجانی ایجاد میشه و محل ذخیره آب هستش و باید اونجا آب بریزی تا گیاه ازش بنوشه.
در زمان آبیاری گیاهان آپارتمانی، برای اطمینان از سیراب شدن گیاه، اگه از بالا به پایین آبیاری میکنی، اجازه بده مقدار اندکی آب از کف گلدان خارج بشه؛آبیاری عمیق باعث میشه ریشه های گیاه بیشتر به سمت پایین توسعه یابند و قوی تر شوند در حالی که آبیاری سطحی سبب توسعه ریشه ها در لایه های نزدیک به سطح خاک خواهد شد.
همچنین آبیاری را آرام و مرحلهای انجام بده و به یکباره تمام آب را پای گلدان نریز؛ زیرا ممکنه که بدلیل کیفیت نامناسب خاک، خشکی و فشردگی بیش از حد بستر کشت و یا فاصله ایجاد شده بین لبه های گلدان و خاک گلدان، تمام آب از لبههای گلدان سربخورده و بدون اینکه جذب خاک بشه از کف اون خارج شه.
اگر این اتفاق افتاد آب جمع شده در زیرگلدانی را تا نیم ساعت بعد تخلیه نکن تا از کف گلدان جذب خاک شه. اگر هم گیاه خاصی رو از پایین و از زیرگلدانی آبیاری میکنی صبر کن تا سطح خاک کاملا مرطوب بشه.
میزان آب دهی گیاهان آپارتمانی
یکی از چالش های اصلی در نگهداری گیاهان آپارتمانی، تعیین مقدار مناسب آب است. آب دهی بیش از حد یا کمتر از نیاز گیاه، می تواند عواقب جدی برای سلامت آن داشته باشد. آبیاری بیش از حد منجر به خفگی ریشه ها و پوسیدگی آنها می شود، در حالی که کمبود آب باعث خشک شدن برگ ها و توقف رشد گیاه می گردد. برای آنکه بدانید چه میزان آب برای هر گیاه مناسب است، موارد زیر را در نظر بگیرید:
۱. نوع گیاه: هر گیاه نیاز متفاوتی به آب دارد. برای مثال، گیاهانی مانند کورتون و فیکوس به آب بیشتری نیاز دارند، در حالی که کاکتوسها و ساکولنت ها به دلیل ذخیره آب در بافت های خود، با آبیاری کمتری به رشد مطلوب می رسند. پیش از خرید هر گیاه، درباره ی نیاز آبی آن تحقیق کنید.
۲. اندازه گیاه: گیاهان بزرگ تر به دلیل داشتن سطح برگ بیشتر و ریشه های گسترده تر، به آب بیشتری نسبت به گیاهان کوچک تر نیاز دارند. همچنین، گیاهان جوان به دلیل رشد سریع تر به آب بیشتری نیاز دارند، در حالی که گیاهان بالغ نیاز کمتری به آب دارند پس باید حد وسط را در هر دو رعایت کنیم و به اندازه نیاز آبیاری کنیم.
۳. اندازه گلدان: گلدان های کوچک سریع تر خشک می شوند، بنابراین گیاهان در این نوع گلدان ها نیاز به آبیاری بیشتری دارند. در مقابل، گلدان های بزرگ تر مدت زمان بیشتری رطوبت را در خود نگه میدارند و فاصله بین آبیاری ها می تواند بیشتر باشد.
۴. رطوبت خاک: همیشه پیش از آبیاری، رطوبت خاک را بررسی کنید. اگر سطح خاک هنوز مرطوب است، نیاز به آبیاری مجدد نیست. برای اطمینان بیشتر میتوانید انگشت خود را تا دو بند در خاک فرو ببرید؛ اگر در این عمق خاک خشک بود، زمان آبیاری فرا رسیده است.
۵. شدت نور: نور بیشتر باعث تبخیر سریع تر آب از سطح خاک و گیاه می شود. گیاهانی که در محیط های پرنور قرار دارند، به آب بیشتری نیاز دارند. در مقابل، گیاهانی که در مکانهای کم نور هستند، نیاز به آبیاری کمتری دارند.
علاوه بر موارد بالا، شرایط محیطی مانند دمای هوا، فصل و میزان رطوبت محیط نیز بر نیاز آبی گیاهان تأثیر میگذارد. به عنوان مثال، در فصلهای گرمتر و خشکتر باید تعداد دفعات آبیاری را افزایش دهید.
نحوه آبیاری صحیح
یکی از مهم ترین نکات در آموزش نگهداری گیاهان آپارتمانی نحوه آبیاری صحیح است. برای اطمینان از آبیاری صحیح، باید به نحوهی انجام آن نیز توجه کنید. آب را به آرامی به خاک اضافه کنید تا ریشه ها فرصت جذب آن را داشته باشند. از آبیاری مستقیم برگ ها و ساقه ها خودداری کنید، زیرا این کار می تواند باعث ایجاد بیماری های قارچی شود. پس از اتمام آبیاری، حتما آب اضافی موجود در زیر گلدانی را تخلیه کنید تا از غرقابی شدن ریشهها جلوگیری شود.
کیفیت آب
کیفیت آبی که به گیاهان میدهید نیز اهمیت زیادی دارد. بسیاری از گیاهان آپارتمانی به موادی مانند کلر و فلوراید حساسیت دارند که معمولاً در آب شهری یافت میشوند. این مواد میتوانند باعث ایجاد لکههای قهوهای روی برگها و کاهش سلامت گیاه شوند. گیاهانی مانند دراسینا، کالاتیا و گیاه گندمی به این مواد حساستر هستند.
برای کاهش اثرات این مواد، می توانید آب را قبل از استفاده به مدت ۲۴ تا ۴۸ ساعت در یک ظرف بدون درپوش نگهداری کنید تا کلر و فلوراید موجود در آن تبخیر شوند. همچنین، استفاده از آب باران یا آب فیلتر شده برای این گیاهان گزینه بهتری است.
از دیگر نکات مهم، خودداری از آبیاری گیاهان حساس در اطراف استخرهای شنا یا مکانهایی است که بخارات شیمیایی در هوا وجود دارد، زیرا این گیاهان می توانند بخارات مضر را جذب کنند و دچار آسیب شوند.
علائم آبیاری نامناسب
در این بخش از مقاله آموزش نگهداری از گیاهان آپارتمانی به علائم آبیاری نامناسب گل و گیاه می پردازیم. اگر گیاهان آپارتمانی شما نشانههای زیر را از خود نشان میدهند، احتمالاً مشکل در آبیاری وجود دارد:
آبدهی زیاد: زرد شدن و ریزش برگها، بوی نامطبوع خاک و شل شدن ساقهها از علائم آبیاری بیش از حد است.
کمآبی: خشک و چروک شدن برگ ها، خشک شدن لبهی برگ ها و کاهش رشد گیاه از نشانههای کمآبی هستند.
با توجه به نکات گفتهشده و بررسی منظم شرایط گیاه، میتوانید میزان آبدهی را بهطور دقیق تنظیم کنید و محیطی سالم و شاداب برای گیاهان آپارتمانی خود فراهم آورید. این امر به رشد و زیبایی گیاهان شما کمک میکند و فضای دلنشینی را در خانه تان ایجاد می کند.
گیاهان آپارتمانی رو چند وقت یکبار آبیاری کنم؟
از آنجایی که گیاهان آپارتمانی هر کدام نیاز آبی متفاوتی دارن و این تفاوت بیشتر مربوط به ویژگیهای ذاتی و منشأ و زیستگاه طبیعی اوناست؛ بنابراین دفعات و فواصل آبیاری گیاهان آپارتمانی مثل هم نیست.
به عنوان اصل اول در نظر داشته باش کهآبیاری تقویمی (هرگونه برنامه از پیش تعیین شده برای آبیاری گیاهان آپارتمانی) کاملاً اشتباهه؛ مثلاً ً اگر کسی بهت گفت که باید یک گیاه خاص رو هفتهای یکبار یا هفتهای دو بار آبیاری کنی حرف او کاملاً اشتباه و غیر علمیه. بنابراین پرسیدن این سؤال که چند روز یکبار باید به گلها آب داد کاملاً غلطه.
دفعات و فواصل آبیاری گلهای آپارتمانی به سایز و نوع گلدان، ساختمان و بافت خاک، محل قرار گرفتن گلدان، دمای محیط، میزان نور دریافتی، رطوبت هوا، فصل، نوع گیاه، سن گیاه، میزان شاخ و برگ و سایز گیاه، میزان کود مصرفی و تعرق گیاه بستگی داره.
همچنین گیاهانی که دوره خفتگی یا خزان دارن، در این دوران به آبیاری خیلی کمتری نیاز خواهند داشت. همچنین آبیاری اغلب گلهای آپارتمانی در زمستان به دلیل اینکه وارد فاز استراحت میشن باید کمتر از بهار و تابستان باشه. اینو بدون این فقط خود تو هستی که باید تشخیص بدی گیاهت کی نیاز به آبیاری داره. برای فهم بهتر و تشخیص سادهتر این موضوع، گیاهان آپارتمانی را از لحاظ نیاز آبی به چهار دسته تقسیمبندی کرده ایم:
آبیاری کم
آبیاری گیاهان آپارتمانی در این دسته باید با خشک شدن تمام خاک گلدان انجام شود؛ به عبارتی خاک اطراف ریشه این گیاهان باید خشک شده و ریشه خشکی را احساس کند تا دوباره آبیاری گردند. گیاهان این دسته مقاوم به کم آبی و خشکی بوده و در صورتی که آبیاری آنها مدتی به تعویق بیفتد آسیب نمیبینند. انواع کاکتوس، سانسوریا و زامیفولیا در این دستهاند.
در حالت آبیاری کم، برای تشخیص اینکه آیا تمام خاک گلدان خشک شده است یا خیر، میتوان از یک سیخ چوبی نازک یا روش وزن کردن گلدان استفاده کرد. همچنین اگر سایز گلدان خیلی کوچک باشد (سایز ۶ و کمتر) میتوان گفت که خشک شدن سطح خاک نشاندهنده خشک شدن تمام خاک گلدان نیز هست.
آبیاری متوسط
آبیاری گیاهان آپارتمانی در این دسته باید با خشک شدن کامل سطح خاک به عمق یک بند انگشت (۲.۵ سانت) تا دو بند انگشت (۵ سانت) انجام شود؛ به عبارتی وقتی خاک اطراف ریشه این گیاهان مقداری از رطوبت خود را از دست داد، زمان آبیاری مجدد فرا میرسد.
برای گلدانهای بزرگ، خشک شدن خاک به عمق دو بند انگشت و برای گلدانهای متوسط و کوچک یک بند انگشت کفایت میکند. برای گلدانهای خیلی کوچک نیز خشک شدن روی خاک کافی است. برای گلدانهای خیلی بزرگ و غیر استاندارد نظیر گلدانهای دکوراتیو نیز عمق خشکی خاک باید بیشتر باشد تا آبیاری مجدد انجام شود. اکثر گیاهان آپارتمانی در این دستهاند.
برای حالت آبیاری متوسط باید انگشت خود را به اندازه یک یا دو بند انگشت در خاک گلدان فرو کنید و اگر هیچ رطوبتی حس نکردید آبیاری کنید؛ در غیر اینصورت یکی دو روز دیگر صبر کرده و مجدداً این کار را تکرار کنید.
آبیاری زیاد
در این حالت باید خاک گلدان و خاک اطراف ریشه گیاه همواره مرطوب بوده و زمانی که روی خاک گلدان خشک شد، آبیاری مجدد گیاه انجام گردد؛ البته این رطوبت به معنای دائماً غرقابی و خیس بودن خاک گلدان نیست. اگر گیاهان این دسته در گلدانهای بزرگ هستند بهتر است صبر کنید تا سطح خاک به عمق نیم بند انگشت خشک گردد و سپس آبیاری کنید. گل حنا، کروتون، کالاتیا و مارانتا در این دستهاند.
در حالت آبیاری زیاد اگر سایز گلدان کوچک است حتی اجازه ندهید روی خاک هم خشک شود و پیش از خشک شدن روی خاک آبیاری مجدد را انجام دهید.
آبیاری خیلی زیاد
در این حالت باید خاک گلدان و خاک اطراف ریشه گیاه همواره خیس باشد؛ به عبارتی در این دسته از گیاهان حتی روی خاک هم نباید خشک شود. گیاهان آپارتمانی بسیار کمی در این دسته قرار میگیرند مانند هیدروکوتیل، آکوروس و نخل مرداب؛ گیاهان این دسته نیمه آبزی به شمار رفته و نیاز به خاک اشباع از آب دارند و میتوان آنها را در آب تنها نیز نگهداری کرد.
گیاهان آپارتمانی رو با چه آبی آبیاری کنم؟
انواع مختلفی از آب وجود داره، هر یک از این آبها بر گیاهان تأثیرات خاص خودشون رو دارن. نوع آب آبیاری برای گیاهان حساس مثل دراسنا و مارانتا بیشتر اهمیت داره و برای گیاهان غیر حساس مانند کاکتوسها و ساکولنتها از اهمیت کمتری برخورداره.پس باید این آب ها و خصوصیات و معایب هرکدوم رو بشناسی تا بتونی آب مناسب برای آبیاری گیاهان آپارتمانی خودت رو تشخیص بدی:
۱-آب مقطر و آب دیونیزه
این دو آب از طریق فرایند تقطیر بدست می آیند، کاملاً خالص بوده و فاقد هرگونه املاح و عناصر است؛ بنابراین برای کوددهی و سمپاشی بهترین گزینه میباشد؛ ولی بدلیل فقر غذایی برای آبیاری بصورت مداوم توصیه نمیشود از طرفی بدلیل گران بودن برای آبیاری بصرفه نمی باشد.آب دیونیزه درجه خلوص بالاتری از آب مقطر دارد.
۲- آب تصفیه شده
بهترین آب برای آبیاری گیاهان آپارتمانی است؛ زیرا سختی بسیار پایینی داشته و فاقد املاح و مواد مضر و هرگونه مواد شیمیایی سمی است و از لحاظ اسیدیته نیز معمولا خنثی میباشد؛ البته در برخی دستگاههای تصفیه آب که فیلتر آلکالین وجود دارد آب خروجی اندکی قلیایی است.
کارایی سموم و کودها در این نوع آب بیشتر است. آب تصفیه شده برای آبشویی خاک و کاهش شوری آن گزینه بسیار مناسبی است.
۳-آب باران
در بین بهترین ها، گزینه دوم است؛ زیرا هم نرم است و سختی پایینی دارد و هم دارای سطوح بالای اکسیژن بوده و معمولاً فاقد مواد سمی و شیمیایی مضر مانند فلوراید برای گیاهان است. محتوای بالای اکسیژن در این آب، منجر به رشد بیشتر ریشهها و جذب سریعتر مواد مغذی میشود و باعث میگردد گیاهان شما قویتر رشد کنند.
بنابراین توصیه میشود اگر امکانش را دارید آب باران را برای آبیاری گیاهان آپارتمانی خود جمع آوری کنید.
PH آب باران نیز اغلب کمی اسیدی بوده (بین ۵.۵ تا ۶.۵) و مناسب آبیاری گیاهان آپارتمانی است. البته در مواردی مشاهده شده است که PH اب باران قلیایی است که این بدلیل گرد و خاک موجود در آنست.
آب باران حاوی برخی عناصر غذایی مانند نیتروژن (به فرم نیترات) و گوگرد است که خاصیت تغذیه ای برای گیاه دارند.
در کلان شهرها و شهرهای آلوده آب باران موقعی قابل استفاده برای گیاهان آپارتمانی است که مدتی از شروع بارندگی گذشته باشد؛ زیرا باران در اوایل بارندگی، آلوده به مواد شیمیایی موجود در هوا و آلایندههای جوی میشود. همچنین ممکن است در طی فرایند جمعآوری، آب باران آلوده به برخی عناصر مانند سرب و روی گردد.
۴-آب چشمه و چاه
سومین گزینه برای آبیاری گیاهان خانگی است که معمولاً در روستاها از آن استفاده میشود و در شهرها در دسترس نیست. آب چشمه سختی پایینتر از آب لوله کشی داشته و دارای برخی املاح و مواد معدنی مورد نیاز گیاهان نیز میباشد؛ البته ممکن است آلودگیهایی نیز داشته باشد. آب چاه ممکن است در برخی موارد سختی بالاتر از آب لوله کشی نیز داشته باشد و اصطلاحا شور باشد.
گیاهان آپارتمانی رو با چه آبی آبیاری کنم؟
انواع مختلفی از آب وجود داره، هر یک از این آبها بر گیاهان تأثیرات خاص خودشون رو دارن. نوع آب آبیاری برای گیاهان حساس مثل دراسنا و مارانتا بیشتر اهمیت داره و برای گیاهان غیر حساس مانند کاکتوسها و ساکولنتها از اهمیت کمتری برخورداره.پس باید این آب ها و خصوصیات و معایب هرکدوم رو بشناسی تا بتونی آب مناسب برای آبیاری گیاهان آپارتمانی خودت رو تشخیص بدی:
۱-آب مقطر و آب دیونیزه
این دو آب از طریق فرایند تقطیر بدست می آیند، کاملاً خالص بوده و فاقد هرگونه املاح و عناصر است؛ بنابراین برای کوددهی و سمپاشی بهترین گزینه میباشد؛ ولی بدلیل فقر غذایی برای آبیاری بصورت مداوم توصیه نمیشود از طرفی بدلیل گران بودن برای آبیاری بصرفه نمی باشد.آب دیونیزه درجه خلوص بالاتری از آب مقطر دارد.
۲- آب تصفیه شده
بهترین آب برای آبیاری گیاهان آپارتمانی است؛ زیرا سختی بسیار پایینی داشته و فاقد املاح و مواد مضر و هرگونه مواد شیمیایی سمی است و از لحاظ اسیدیته نیز معمولا خنثی میباشد؛ البته در برخی دستگاههای تصفیه آب که فیلتر آلکالین وجود دارد آب خروجی اندکی قلیایی است.
کارایی سموم و کودها در این نوع آب بیشتر است. آب تصفیه شده برای آبشویی خاک و کاهش شوری آن گزینه بسیار مناسبی است.
۳-آب باران
در بین بهترین ها، گزینه دوم است؛ زیرا هم نرم است و سختی پایینی دارد و هم دارای سطوح بالای اکسیژن بوده و معمولاً فاقد مواد سمی و شیمیایی مضر مانند فلوراید برای گیاهان است. محتوای بالای اکسیژن در این آب، منجر به رشد بیشتر ریشهها و جذب سریعتر مواد مغذی میشود و باعث میگردد گیاهان شما قویتر رشد کنند.
بنابراین توصیه میشود اگر امکانش را دارید آب باران را برای آبیاری گیاهان آپارتمانی خود جمع آوری کنید.
PH آب باران نیز اغلب کمی اسیدی بوده (بین ۵.۵ تا ۶.۵) و مناسب آبیاری گیاهان آپارتمانی است. البته در مواردی مشاهده شده است که PH اب باران قلیایی است که این بدلیل گرد و خاک موجود در آنست.
آب باران حاوی برخی عناصر غذایی مانند نیتروژن (به فرم نیترات) و گوگرد است که خاصیت تغذیه ای برای گیاه دارند.
در کلان شهرها و شهرهای آلوده آب باران موقعی قابل استفاده برای گیاهان آپارتمانی است که مدتی از شروع بارندگی گذشته باشد؛ زیرا باران در اوایل بارندگی، آلوده به مواد شیمیایی موجود در هوا و آلایندههای جوی میشود. همچنین ممکن است در طی فرایند جمعآوری، آب باران آلوده به برخی عناصر مانند سرب و روی گردد.
۴-آب چشمه و چاه
سومین گزینه برای آبیاری گیاهان خانگی است که معمولاً در روستاها از آن استفاده میشود و در شهرها در دسترس نیست. آب چشمه سختی پایینتر از آب لوله کشی داشته و دارای برخی املاح و مواد معدنی مورد نیاز گیاهان نیز میباشد؛ البته ممکن است آلودگیهایی نیز داشته باشد. آب چاه ممکن است در برخی موارد سختی بالاتر از آب لوله کشی نیز داشته باشد و اصطلاحا شور باشد.
بهترین آب برای آبیاری گیاهان آپارتمانی چیه؟
بهترین آب برای آبیاری گیاهان آپارتمانی از حیث سلامت گیاهان، آب باران و آب تصفیه شده است؛ ولی از حیث در دسترس بودن و هزینه، آب لوله کشی جوشیده سرد شده بهترین گزینه است.
بهترین دمای آب برای آبیاری گیاهان آپارتمانی چقدره؟
تحقیقات علمی نشان داده است که بهترین دمای خاک برای جذب آب و مواد غذایی، ۱۸ الی ۲۴ درجه سانتیگراد است بنابراین بهتر است از آبی برای آبیاری گیاهان آپارتمانی استفاده کنید که دمای آن همین مقدار باشد؛ البته اگر دمای آب آبیاری تا ۳۰ درجه هم باشد مشکلی ندارد؛ پس اگر چند ساعت آب را کنار بگذارید تا هم دمای محیط شود میتوان از آن برای آبیاری استفاده کنید.
از آب سرد یا داغ برای آبیاری گیاهان آپارتمانی استفاده نکنید. چون دمای ناحیه ریشه را به یکباره تغییر میدهد و به گیاه شما شک وارد میشود. آبیاری با آب سرد عوارض بیشتری دارد و ممکن است باعث توقف رشد، ضعف عمومی و افزایش حساسیت گیاه به بیماریها شود و در برخی گیاهان سبب ریزش برگها گردد.
اهمیت هوادهی به خاک گلدان
در خاک مزرعه و باغچه موجودات زندهی مختلفی نظیر کرم ها وجود دارند که با حرکت خود در خاک موجب حفر دالانها و مجراهایی برای ورود هوا و آب به خاک میشوند. معمولا در خاک گیاهان آپارتمانی و گلدانی این موجودات وجود ندارند؛ بنابراین باید هر چند وقت یکبار، با یک میله پلاستیکی که نوک آن تیز نباشد سوراخ هایی عمودی در خاک گلدان ایجاد کنید این سوراخ ها از دو جهت اهمیت دارند:
اگر پس از آبیاری گلدان ایجاد گردند باعث میشوند جریان هوای کافی وارد خاک شده و بستر کشت سریعتر از فاز غرقابی خارج شود و ریشه های گیاه خفه نشوند و احتمال پوسیدگی ریشه کاهش یابد.
اگر قبل از آبیاری ایجاد گردند باعث میشوند آب به تمام نقاط خاک و ریشه های گیاه برسد و از جداره های گلدان سر نخورد و رطوبت در خاک بهتر توزیع شود.این موضوع مخصوصاً در مواقعی که قبل از آبیاری مجدد، تمام خاک گلدان خشک شده است اهمیت بیشتری دارد.
مهمترین عوارض ناشی از آبیاری ناکافی گیاهان
- برگهای جوان و بالایی زرد، پژمرده و خشک میشوند.
- ریزش برگهای پیر
- پژمردگی و ریزش گلها
- زردی برگهای پایینی توأم با قهوهای شدن حاشیه آن
- خم شدن گیاه به طرف پایین و حالت بیحال و افتاده برگها
- خشک، ترد و قهوه ای شدن حاشیه برگهای پایینی
- ایجاد لکه های قهوه ای روشن شکننده روی برگ
- چروکیدگی برگ و ساقه و پیچیدگی برگها
- احساس چربی روی برگ
- سطح برگها در گیاه کاهش مییابد و برگها کوچک میشوند.
- در بلند مدت ممکن است ارتفاع گیاه کاهش یابد
- ریزش برگهای مسن و جوان بطور همزمان
مهمترین عوارض ناشی از آبیاری بیش از حد گیاهان
- پوسیدگی، لهیدگی و گندیدگی ساقه و برگ
- کپک زدگی گل
- زرد شدن و پیچیدگی برگهای پایینی (مسن) و قهوهای شدن نوک آنها
- قهوهای شدن، نرم شدن، خفگی و پوسیدگی ریشه
- گسترش مگس قارچی
- رشد کپک و قارچ در سطح خاک و ایجاد بوی نامطبوع در آن
- خم شدن گیاه به طرف پایین و حالت بیحال و افتاده برگها
- شل و خمیری شدن برگها
- لکههای قهوه ای نرم و فاسد شده روی برگها
- خم شدن گیاه از طوقه
- حالت پژمرده گیاه در حالی که تازه آبیاری شده است (احتمال پوسیدگی ریشه)
- شسته شدن خاک و از دست رفتن عناصر غذایی مخصوصاً ریزمغذی ها
- وجود جلبک سبز در جداره گلدان
آبیاری گیاهان آپارتمانی در زمان مسافرت
مطمئناً زمانی که میخواهید به مسافرت بروید مخصوصاً اگر فصل تابستان باشد، یکی از مهمترین نگرانی ها و دغدغه های شما آبیاری گیاهان آپارتمانی است. برخی از این گیاهان همانند کاکتوسها میتوانند تا دو هفته در تابستان یا یکماه در زمستان بدون آب زنده بماند؛ ولی اغلب گیاهان آپارتمانی در تابستان هر سه روز یکبار نیاز به آبیاری پیدا میکنند و اگر زمان آبیاری گیاهان آپارتمانی شما به تعویق بیفتد ممکن است حتی به قیمت از بین رفتن آنها تمام شود .در اینجا روشهایی به شما آموزش داده میشود که تا حد زیادی خاطر شما را از این موضوع آسوده میکند.
قبل از رفتن به سفر، گیاهان خود را حسابی آبیاری کنید.
برای اینکه گیاه در زمانی که شما در حال سفر هستید دیرتر دچار تشنگی و تنش خشکی شود میتوانید قبل از سفر از خجالت آن در بیایید و آن را یک آبیاری حسابی کنید. بدین منظور میتوانید از روش غوطه وری نیز استفاده کنید.
گیاهان حساس و کوچکتر خود را با یک کیسه پلاستیکی کاور کنید.
یکی از روشهای حفظ شادابی گیاهان در زمان مسافرت و جلوگیری از پژمرده شدن آنها، استفاده از روشهایی است که تعرق گیاه و تبخیر آب از سطح خاک را کاهش دهد.
بدین طریق آب کمتری توسط گیاه مصرف شده و خاک دیرتر خشک میگردد. برای رسیدن به این هدف شما میتوانید گیاه خود را به همراه گلدان آن با یک کیسه پلاستیکی شفاف و به اندازه کافی بزرگ، کاور کنید و چند سوراخ داخل کیسه ایجاد نمایید تا هوای کافی وارد کیسه شده و گیاه بتواند تنفس کند. کیسه را به سمت بالا و اطراف گیاه بکشید تا حتی الامکان با شاخ و برگ گیاه تماس نداشته باشد.
گلدان را در محلی با نور غیر مستقیم و شدت نور کمتر بگذارید تا دمای داخل کیسه به بالاتر از حد تحمل گیاه نرسد.
گیاهان آفتاب پسند خود را در سایه قرار دهید.
برخی گیاهان آپارتمانی بدلیل اینکه به نور زیاد مستقیم و تهویه قوی نیاز دارند باید در فضای بیرون از خانه مثل بالکن و تراس نگهداری شوند. کاکتوسها، شمعدانی ها و اغلب ساکولنتها جز این دسته هستند. در زمانی که به سفر میروید مخصوصاً اگر تابستان است این گیاهان را در سایه قرار دهید تا نیاز آبی آنها کاهش یابد.
سیستم آبیاری گیاهان خود را تبدیل به آبیاری فیتیله ای کنید.
یکی دیگر از روشهای جلوگیری از پژمرده شدن گیاهان آپارتمانی در هنگام سفر اینست که سیستم آبیاری آنها را تبدیل به آبیاری فیتیله ای کنید تا در تمام مدت سفر، آب کافی در اختیار داشته باشند؛ البته این روش بیشتر برای گیاهان غیر حساس به شوری خاک و تجمع املاح و عناصر غذایی کابرد دارد.
آبیاری گلهای آپارتمانی در زمستان چه فرقی با بهار و تابستان داره؟
یکی از سؤالات رایج در بین علاقه مندان و دوستداران گل و گیاهان آپارتمانی اینه که آیا آبیاری گیاهان آپارتمانی در تابستان فرقی با آبیاری گیاهان آپارتمانی در زمستان داره؟
پاسخ کوتاه به این سؤال بله است ولی پاسخ کامل را در ادامه بخوانید:
در زمستان حجم آبیاری گیاهان آپارتمانی فرقی نمیکند؛ یعنی در هر بار آبیاری باید گیاه سیراب شود. نوع آب آبیاری هم تفاوتی با تابستان ندارد. زمان آبیاری هم فرقی ندارد؛ یعنی اغلب گیاهان آپارتمانی باید صبح آبیاری شوند و گیاهان CAM عصر و نزدیک غروب؛
ولی به دلایل مختلف نیاز آبی گیاهان آپارتمانی در زمستان کمتر از بهار و تابستان میشود؛ بنابراین دفعات آبیاری کمتر و فواصل آبیاری بیشتر باید گردد؛ حتی در برخی گیاهان مانند کاکتوسها آبیاری به ماهی یکبار باید تقلیل یابد.
در اواخر پاییز و در فصل زمستان به دلیل کاهش شدت نور و مدت دریافت نور، میزان کل نور دریافتی توسط گیاهان آپارتمانی کم میشود؛ همچنین تهویه ضعیف و کاهش جریان هوا مزید بر علت میگردد و آنها را دچار رکود و کاهش رشد می گرداند و سبب میشود تا استراحت کنند؛
به عبارتی این گیاهان همانند بهار و تابستان فتوسنتز و غذاسازی نمیکنند و از سرعت رشد آنها کاسته میشود؛ البته این بدان معنا نیست که دیگر رشد نمیکنند بلکه کمتر رشد میکنند؛ بنابراین آبیاری، کوددهی و دمای محیط زندگی آنها نیز باید در این مقطع زمانی کاهش یابد.
از اواسط پاییز تا آخر زمستان، آبیاری گیاهانی که در دسته آبیاری زیاد قرار دارند را به آبیاری متوسط تقلیل دهید. آبیاری کاکتوسها را نیز به ماهی یکبار تقلیل دهید.
البته استثنائاتی نیز وجود دارد چرا که برخی گیاهان آپارتمانی در اواخر پاییز و فصل زمستان، یعنی زمانی که اغلب گیاهان دیگر به استراحت میپردازند شروع به گلدهی میکنند؛ این گیاهان را باید به طور عادی آبیاری کنید و حتی با ظهور گلها بیشتر آبیاری کنید. کاکتوس کریسمس، کاکتوس شکرگزاری، بنت قنسول، سیکلامن و کالانکوئه گلدار (بلاسفلدیانا) از این دسته هستند.
برخی گیاهان آپارتمانی نظیر بنفشه آفریقای و گل حنا نیز وجود دارند که تقریباً بدون استراحت فعالیت میکنند؛ بنابراین آبیاری و کوددهی آنها در زمستان نباید کاهش یابد؛ هرچند بهتر است برای یکماه در طول زمستان، آبیاری و کوددهی آنها را کم کنید تا وارد استراحت اجباری شوند.
دیگران می خوانند: